TESEV - Yargida Algi ve Zihniyet Kaliplari
Alttaki alintilar, unlu TESEV raporundan. Yorum yapmaya gerek yok herhalde.
Hâkim ve savcılar arasında yargılama faaliyeti sırasında adalet ile devletin çıkarı veya demokrasi ile devletin güvenligi arasında bir karsıtlık çıkabilecegi ve bu durumda devletin çıkarlarının korunması gerektigi kanısının yaygın oldugunu gördük. Görüsme yapılan hâkim ve savcıların bu kanılarını yansıtan su ifadelerini, özellikle dikkat çekici bulduk:
“Ben devletçi hukukçuyum.”
“Önce devlet gelir.”
“Bir kere biz devletçi bir ekolden geliyoruz.”
“Her zaman devlet ön plana çıkıyor gibi geliyor.”
“Devlet olmazsa hukuk olmaz, biz de olmayız.”
“Yani mutlaka tabi hepimiz devletimizi seviyoruz, devletimizin güvenligi konusunda azami özeni, dikkati göstermek durumundayız.”
“Diyelim devleti korumaya çalısırken adil olmayabilirsin, adaletten sapabilirsin. Veya adaleti yerine getiriyorum diye devlete zarar verebilirsiniz veya devleti koruyorum diye adalete zarar verebilirsiniz. Mümkündür.”
“Simdi devlet olmazsa demokrasi olmaz. Tabii, Cumhuriyet Savcısıyım, yani bu nasıl, Cumhuriyeti denetlersiniz devleti korumak geregi … Bu gibi durumlarda devlet mi öncelikli demokrasi mi önemli, yani çok fazla karsılastıgımız bir durum olmadı simdiye kadar. Ancak tabii ben Cumhuriyet Savcısı olarak devleti ve rejimi korumam gerek. Ben rejimin savcısıyım. Buna karsı olan bir seyde ben demokrasiyi, demokrasi dediniz, göz ardı ederim. Yani siz benim devletime, milletime saldırırsanız, bu olmaz.”
“Benim ülkem söz konusu oldugunda hukuk mukuk dinlemem.”
“Devletim olmadıktan sonra benim bireysel özgürlügüm hiçbir ise yaramaz.”
“Yargılama faaliyetinin amacı, olmazsa olmazı nedir”, “hukuk öncelikli olarak hangi degeri korumalıdır” gibi sorulara aldıgımız yanıtlardan biri ise su sekildeydi : “insan hakları biraz abartılıyor”
Bu yaygın kanının dısında kalan ve görüsmeciler arasında azınlıgı olusturan hâkim ve savcıların yaklasımları da su ifadelerde dile geldi:
“Devlet kutsal kabul edilmemeli.”
“Insana gereken degerin verilmesi, hakkının korunması, devlet tarafından korunması, insanımızın hakkını korumadıgımız sürece devlet olmaz ki devletin hakkını koruyalım.”
“Devlet adına demokrasinin çignenmesine karsıyım.”
“Devletin nesini koruyacaksınız? Devletin önce yurttasını koruyacaksınız.”