Bilgi ve Turban Yasagi
Bilginin guc kapismasindaki yerini tanimlayan su yazida, “bilgi akisinin kime ve nasil gidecegi, kimler tarafindan kontrol edilmeye ugrasilacagi, yeni kapisma alanlarini tanimlayacaktir” deniyor.
Eger teoriyi veriye uygularsak; turban kapismasinin ozunde “bilgi akisi kontrolu” gorebilir miyiz?
Turban yasagi, (guya) “bilgi veren” universitelere kimin girip kimin girebilecegini kontrol etmiyor mu [1]? Evet, universiteler hakkinda pek cok elestiri yapilabilir, “bazi universitelerden mezun olmus olmak hic olmamaktan daha iyidir” gibi asiri elestiriler bile yoneltilebilir. Fakat reel durumun otesinde belirleyici olan kisilerin universite egitimi hakkindaki algilayislaridir. Kisiler bu yerleri onemli bilgi kaynaklari olarak goruyorlarsa, ona gore hareket ederler ve kurumlar “onemli” hale gelir. Ama bilgi tuketilmez kaynaktir dememis miydik? Evet, bilgi tuketilemez, fakat mevcut sistem icinde, akademik bilginin “ogretilmesi” ve “aktarilmasi” sinirli bir kaynaktir.
O zaman totaliter burokratik kafalar kendi zihinlerinde olusturduklari bir “dusman” isiginda bu bilginin “kendi adamlarina” akmasini tercih edebilirler.
Cozum: Bence uzun vadede yapilmasi gereken egitimdeki kurumsal yapiyi degistirmektir. Tamamen. Bu mevcut politik sistem icinde ne kadar mumkun olur, orasini bilemeyiz. Fakat lise seviyesinde charter okullari gibi, ona benzer bir sistemin universite seviyesinde olmasi “paylasim” sorununu cozer. 21. yuzyilda bilgi rahatca paylasilabildigi gibi, belirli seviyelerdeki bilgi isleme yeteneklerinin ogretimi bilgisi de rahatca paylasilabilmelidir - parali/parasiz olsun. Egitim olceklenebilir bir altyapiya kavusursa, daha karli bir is kolu haline gelmesi de rahatlasir, daha ilginc inovasyonlari bunyesinden cikartabilmeye baslar. Biz bir Internet sitesi yazdigimiz zaman, bir kisiye servis eden bilgisayar programini alip bir milyon kisiye servis ettirebiliyoruz. Bu tur bir olceklemeden bahsediyorum.
Bu baglamda Columbia Universitesi CVN programina ve Stanford Uzaktan Egitim programina bakilmasini tavsiye ediyoruz. Bu programlar Acik Ogretim kavraminin fersah fersah otesinde.
[1] Sadece kadinlarin bu “eleme”de magdur oldugu dogru, “istenmeyen” turden fikirlere sahip “erkekler” iceri girebiliyorlar, ama totaliter kafa soyle dusunuyor olabilir: Cocugu yetistirecek olan kadindir, onun girmemesi daha onemlidir. Ayrica, elinde kaba bir alet var, onu sallayarak belli kisilerin girmemesini saglarsa, o kadar kendisi icin faydali olacak. Potansiyel istenmezlerin “yuzde ellisini” elerse, bunu kar sayar.