Geithner Plani Iyi

ABD krizinin cozumu baglaminda konusulan bankalardaki zehirli yatirimlari temizlemek icin seceneklerden biri bankalari nasyonalize etmek idi. Fakat politik irade bakimindan kimsenin o “N kelimesini” duymaya tahammulu yoktu.

Alternatif olarak Geithner plani devletin bu zehirli yatirimlari “ozel yatirimcinin” almasi icin, elini tasin altina koyan yatirimciya bir borc vermesi, ve bu borcun, yatirimin cok buyuk bir kismini olusturmasi uzerinde sekilleniyor. Umulan o ki, zehirli yatirimin ufak bir kismini ustlense bile yatirimci sonucta bir “risk” almis olacak ve ayni zamanda yatirimlarin fiyatlandirmasinin dogru yapilmasi yan etki olarak olusacaktir. Daha onemlisi, fiyatlandirma sirasinda olan hareketlenme sayesinde piyasaya bir iyimserlik havasi yansiyacaktir.

Bu plan yari-Hayekian bir plan denebilir; bireylerin fiyatlandirma sinyallerini kullanmasi/yaratmasi uzerine kurulu, bu sebeple fena degil. Isin icinde devlet var, cozum yari-serbest piyasa, fakat bir cuval inciri berbat eden zaten yari-serbest piyasa olduguna gore onun ilacinin da benzer sekilde olmasi garip olmamali.

Umulur ki krizden sonra ortaya cikacak sistem devleti daha da sistemin disina iter, ve suni, aptalca yonlendirme cabalarina set ceker (devletin yonlendirme cabalarinin bu cagda baska turlu olmasi zaten mumkun degildir). Nassim Taleb’in soyledigi gibi, bilginin hizla iletilebildigi bu “hizli” ekonomi artik asiri “verimli (efficient)” calismaktadir ve en ufak firsat derhal faydaya cevirilmekte ve yatirim hedefi olmaktadir. Bu tur bir sistemde devlet o hantal kutlesiyle gelip haldir huldur bir yerlerde rant firsati olusturursa, bu firsat piyasanin o muthis verimliligi uzerinden derhal istismar edilecektir, ve sen daha “gak” diyemeden orada bir balon olusacaktir.

O zaman o firsati kimseye vermeyeceksin.

“Merkezi sekilde” anlamadigin islere karismayacaksin.