Mekanik Turk

Web dunyasindan bilinen crowdsourcing, yani bir ‘isi kalabaliklara ihale etme’ kavrami [1] Amazon’un yeni servisi uzerinden bir fiyatlama, paylasma, alma/satma mekanizmasina sahip oldu. Mekanik Turk servisi bir ‘dusunce hizmeti’ almak isteyen alici ile o servisi vermek isteyen saticiyi birlestiriyor. Dusunce hizmetleri neye benziyor? Genellikle basit seyler; 30 tane resime bak ve her birinin daha onceden belirlenmis kategorilere esle, mesela. ‘Ilginc bir yemek tarifi bul’ gibi istekler de oluyor. Sistemin isminden hareketle her hizmeti veren ‘emekciye’ turk deniyor, hizmet icin odenen bedel oldukca cuzi. Yani iyi para kazanmak isteyen turk, pek cok bu sekildeki hizmeti bir gun icinde vermek zorunda, ki bu o kadar zor degil, cunku gorevler dedigimiz gibi agir degil. Bu isin etrafinda bir kultur olusmaya baslamis, teknikler hakkinda konusanlarin bu kelimeyi kullanisi insani guldurebiliyor bazen, TurKit diye bir yazilim araci, Turkopticon diye bir notlandirma sistemi varmis..

Mekanik Turk isminin secilmesi tarihteki “Turk” adinda bir otonom, mekanik satranc aletine gidiyor; Bu alet ‘guya’ mekanik olarak satranc oynuyordu, ama aslinda icinde canli bir insan vardi, ve bu satranc aleti Napolyon, Benjamin Franklin gibi unlu kisileri satrancta yenmisti. Isin foyasi sonra ortaya cikartildi.

Bu servis sosyal bilimlerde, reklamcilikta deneyler yapmak isteyenler icin iyi bir firsat olmali, deney yapmak istediginiz isi Amazon uzerinden ilan edip aninda gerektigi kadar turk’u isin uzerinde calistirmaniz mumkun.

---

[1] Kalabaliklara ihale etme kavraminin ornegi YouTube’un herkesin video asmasina izin vermesidir, boylece ‘kalabalik’ ilginc video’lar asma isini, ihalesini gerceklestirmis olur.