Jeopolitik Ağırlık Merkezi

Parag Khanna blogundan

Güneybatı Asya, Fars Körfezi, Arap Denizi ve Hint Okyanusu çevresi yeni bir jeopolitik ağırlık merkezi haline geliyor. Nükleer silah yayılmasından enerji güvenliğine, oradan korsanlığa kadar tüm ana damarlar, tehditler, riskler, ana aktörler, rakip aktörler, emperyal güçler, yükselen güçler bu bölgede mevcut bulunuyor.

Amerika’nın bu “Büyük Ortadoğu Bölgesi”ndeki kaderi nedir? “En kötü olasılık” senaryosu ilginç bir şekilde geçen seneden değil, yarım yüzyıl eskideki bir olayla olan güçlü bir analojiden akla geliyor: 1956 Süveyş Kanalı krizi.

O zaman İngiltere ve Fransa vargüçleriyle sömürgelikten kurtulmuş bir bölgede nüfuzlarını kaybetmemek için cebelleşiyorlardı, ve bu iki güç, o zamanki Mısır lideri Nasır’ın Süveyş Kanalını millileştirmesine karşılık olarak İsrail’le beraber Sınai’nin işgal edilerek, bölgedeki Avrupa kontrolünü yeniden kurma planını devreye soktular.

Amerika bu hamleye karşı Pound/Sterling’e saldırma / fiyatını düşürme (dumping) tehdidi ile karşılık verdi, aynı anda Suudi Arabistan İngiltere ve Fransa’ya petrol ihracını durdurdu, ve Birleşmiş Milletler Sınai’de tarihinin ilk büyük barış operasyonunu başlattı. Tüm bu olayların kalıcı / uzun süreli sonuçları olacaktı: İngiltere uluslararası meydanda aşağılandı, ve bir daha denizlerötesi bağlamda büyük çapta askeri güç projeksiyonunu hiçbir zaman gerçekleştiremedi. Fransa, NATO ve Avrupalı müttefikleri bağlamında güven kaybına uğradı, akabinde kendi nükleer silah programını başlattı (ki bu karar daha sonra İsrail’e de yarayacaktı). Daha az bilinen başka bir gerçek ise, Kanada’nın bu olay sonrasında bayrağını Akçaağaç Yaprağına çevirmesidir çünkü İngiliz sömürgeciliği ile tüm sembolik bağlantılarını koparma kararını vermişti.