Küreselleşmede Devrim
Claude Smadja ve Clyde Prestowitz’in Newsweek yazisi
Washington Konsensüsü oldu ve Batı artık küresel yönetimde çözüm sağlamak bağlamında monopoli şahibi değil [..].
“Çin, Almanya üretir, Amerika tüketir” denebilecek bir fazi da geride bırakmış bulunuyoruz. Küresel krizin sebebi Amerikalı bankerlerin açgözlülüğü değil, ülkelerin tasarruflarında, yatırımlarında, ve ticaretlerinde oluşan küresel dengesizliklerdi, ve bu dengesizlik son 20 senedir sürekli büyümekteydi [..] Dev ihracatçılar tarafından biriktirilen aşırı ihraç fazlası (trade sürplus), sürekli artan ABD bütçe açıkları ve bu açığı finanse etmek için gerekli olan devasa boyutlardaki yatırım akışı faiz seviyelerinde ve yatırımcıların risk idaresinde büyük sapmalara, bozukluklara yolaçmıştı. Sistemin sürdürülmesi imkansızdı, ve doğal olarak çöktü.
[Global] ekonomik yapıdaki bir kayma, politik güç yapısındaki bir kaymayı beraberinde getirir [ve] bu değişim, kayma aslında olması gereken bir kaymadır. Bu küreselleşmenin sonu değil, oyunun bir devrim geçireceği anlamında alınmalıdır.
Çin bölgesel olarak entegre olmuş Asyalı bir imalat ağının ‘son birleştirme noktası [ürün bağlamında]’ haline geldi. Pek çok iş sahipleri bu tür bir sisteme olan bağımlılığını tekrar gözden geçirmekte, ve artan nakliyat fiyatları bu gözden geçirmeyi / tekrar düşünmeyi hızlandıracaktır. Üretim, büyük bir ihtimalle tüketimin yapıldığı piyasalara daha yakınlaşacaktır. Bu daha bölgesel ve ülkesel ikmal zincirlerine doğru bir gidişat anlamına gelecektir.
Sonuç olarak ekonomik modellerde bir parçalanma / ayrılma / farklılaşma (fragmentatıon) göreceğiz. Küreselleşmenin Amerikanlaşma anlamına geldiği çağlar sona erdi [..] Elde edeceğimiz dünya daha fazla ‘çok boyutlu’ ve ‘dağınık’ halde olacaktır. G-20 düzenine geçiş iyi karşılanması gereken bir gelişme fakat bu daha kontrol edilemez, dağınık bir küresel yönetim anlamına gelir [..]. Eğer işler yolunda giderse, politik liderlerin bu yeni ve çetrefil oyunu oynamayı öğrenmesi gerekecek. Kopenhag iklim zirvesinin çuvallaması bu sürecin hem aciliyetini, hem de ne kadar zor olacağını gözler önüne seriyor.
[1] Fırsattan istifade Clyde Prestowitz’in Rogue Nation adli kitabını bir zamanlar zevkle okumuş olduğumuzu belirtelim. Prestowitz, Reagan hükümetinde görev yapmış bir kişilik, yani zannedilebileceği gibi ‘karşı taraftan’ birisi değil; ‘Rogue state’ sözü bilindiği gibi ABD’nin ‘kaka ülke’ olarak etiketlemek için kullandığı ‘başıbozuk devlet’ anlamına gelir, ama Prestowitz bir kelime oyunu yaparak kitap başlığı ile bu ülkelerden değil, kendi ülkesinden bahsediyor. Ülkesinin diğer ülkelerde yol açtığı bir sürü bozukluğu anlattığı bölümü ‘.. hele Küba hakkında hiç ağzımı açtırmayın (and don’t get me started on Cuba)’ diye bitirmesi de bizi o zaman bayağı güldürmüştü.