Avustralya ve Cin

John Pomfret yazisi

Whaleback Dagi bir zamanlar 1500 feet (457 metre) yuksekliginde bir kara parcasiydi. Bugun bu dagin yerinde bir delik duruyor, bu delik dunyanin en buyuk acik hava demir madeni; koca bir dag unufak edildi ve icindeki hammadde tamamen Cin’e ihrac edildi.

300 milyon ton demir, yaninda cok miktarda dogalgaz ithaliyle sanki Cin Avustralya’nin kendisini satin aliyor. Dunyanin simdiye kadarki en buyuk dogal kaynak transferi Avustralya’yi zengin ettigi gibi alarm durumuna da gecirdi. [..] Yukselen bir Cin su anda Avustralya’nin en cok ticaret yaptigi ulke halinde. Cin sadece son 18 ay icinde Avustralya ekonomisine 40 milyar dolarlik yatirim parasi pompaladi. Cin’in 70,000 ogrencisi Avustralya’nin egitim sistemine finansliyor, yarim milyon turisti Avustralyalilarin cankurtaran, kurupiye, emlakcilik gibi islerde istihdam olmasini sagliyor. Bu yuksek boyutlardaki ticaret Avustralya’nin son kuresel krizden en iyi izole olan gelismis ulke olmasini sagladi. Avustralya hukumeti bile artik “Cince konusuyor”; Mevcut basbakan Kevin Rudd akici sekilde Mandarin konusabilmekte.

Fakat tum bu iliskiler Avustralya’da Cin hakkindaki gorusleri toz pembe haline getirmedi. Son bes senede yapilan anketler halkin “kuzeydeki deve” suphe ile baktiklarini ortaya cikartti. Basbakan Rudd hem mevcut ticareti desteklerken, bir yandan iliskiyi dengelemek icin ABD ile askeri ve diplomatik iliskileri gelistirmeye basladi. 2009 Nisan ayinda Rudd, II. Dunya Savasi’ndan bu yana Avustralya’nin yapacagi en buyuk askeri yatirimi / genislemeyi anons etti ve Savunma Bakanligi acik bir sekilde sebebin Cin oldugunu belirtti.