Kapisma

Dani Rodrik’in makalesini baz alirsak, pek cok ulkede gorulen kapisma neyin kapismasidir? Kuresellesme, ulus-devlet, demokrasi uclusunden sadece ikisine sahip olabiliyoruz, mesela Iran kismi demokrasiye, ulus-devlet’e sahip ama kuresellesmeye kapali. AB ulkeleri kuresellesmeye, demokrasiye acik, ulus-devleti yokediyorlar / yokedecekler, Tayland kuresellesmeye acik, demokrasi ve ulus-devleti kapisiyor… Turkiye hangi yolu izler? Akli olarak Turkiye ulus-devletten kurtulacaktir… Kultur kodlarina bakarsak, ulkemizde “dogru olanin” kultur kodu DISARIDA NE VAR idi, kuresellesme ve demokrasi bu “disaridan” tanimina uyar. Ayrica TR demokrasiye cok fazla yatirim yapmis, bu yolda cok fazla bedel odemistir. Odenen bu diyeti hic kimse kaldirip bir kenara atamaz.

Devam edelim: Bati’nin kultur kodu SARAYIN SARAYI olduguna gore Bati’dan Nobel odulu olan Pamuk cizgisi bilincaltlarina “gercek saray boyle istiyor” mesajini yollamistir.

Akli olarak: sinirlarin kapali tutulmasi militarizmi besliyor (hatta onlarin varolus sebebi), bilgi toplumuna gidildigi cagda “kalabalik ordu” kavraminin yokedilmesi icin [1] sinirlarin delinmesi gerekecek. Bu da ulus-devlet kavraminin kenara itilmesi demek olacaktir. Zaten buyuk boyutlardaki hicbir problemi su anda hicbir ulus-devleti kendi basina cozecek durumda degildir. Terorizm, salgin hastaliklar, iklim problemi gibi pek cok “buyuk” sorun beraber calismayi (cooperation) gerektiriyor.

O zaman hem akli, hem kulturel / duygusal (mal) beyin ayni yonu gosteriyor.

Rodrik’in kavramlarina gore demek ki TR’de gorulen cekisme demokrasi <-> ulus-devlet kapismasidir, kuresellesme her iki tarafinda da istedigi bir konumdadir. 3. dalga etkileri ise, en baz seviyede hem demokrasiyi, ozgurlukleri, hem de kuresellesmeyi ittiren en basat kuvvettir.

–

[1] Vietnam’da, en son Irak’ta goruldugu gibi savunma icin alansal (territorial) savunmanin gereksizligi iyice ortaya cikti. Bireysel teknolojilerin guclenmesi ile patlayicilar, hafif silahlar ve saglam istihbarat esliginde bir ulkenin isgale gayri-nizami tekniklerle cok etkili mukavemet gosterilebildigini goruyoruz. Demek ki kalabalik ordu gereksiz ve aptalcadir. Guc yansitma / tasima (power projection) gerektiginde ise, bu noktasal operasyon ve ozel yetenekli, egitimli birimler uzerinden gerceklestirilebilmektedir. Baglanti.