Anlaşmazlık Yok

Clay Shirky makalesi

Matbaaya giden acılı süreçte o zaman deneme olarak görülen pek çok çözümün şimdi geriye bakınca dönüm noktası olduğu anlaşılıyor. Venedikli matbaacı, yayıncı Aldus Manutius, daha ufak octavo cildini ve italik yazım tipini keşfetti. Bu ufak bir değişiklik gibi görülmüştü, bir kitabı al, boyunu ufalt. Fakat şimdi geriye baktığımızda bu icatin kitaplara erişimin demokratize edilmesinde anahtar bir rolünün olduğunu anlıyoruz. Kitaplar daha ucuz, daha taşınır, bu sebeple daha istenilir hale gelince tüm yayıncıların erişebileceği piyasa artmıştı, ve okur yazar olmanın değerini tepelere fırlatmıştı.

Devrimsel çağlar işte buna benzer. Eski olan, yeni olanın ortaya çıkmasından daha hızlı bir şekilde parçalanır. Herhangi bir deneyin önemi o anda anlaşılmaz; Büyük değişimler tıkanır, ufak değişimler yayılır. Devrimin içinde aktif olanlar bile işlerin nereye gideceğini bilemez. Tüm taraflar, ana kurumların korunması hakkında hemfikir olduklarını söylerler, ama eylemleri “anlaşmazlık yok” diyen tarafların dediklerini anlamsız hale getirir. Luther ve Kilise yıllarca ne olursa olsun, ortada bir anlaşmazlık (schışm) olmadığını söyleyip durmuşlardır. Kadim sosyal yapılar bir kere bozulduktan sonra kolayca tamir edilemezler, yerlerine yeni olan çözümler yeterince hızlı gelemez, herhangi yeni bir sosyal yapının yerini bulması onyıllar alabilir.