Azerbaycan

Parag Khanna, The Second World, sf 58-61

Azerbaycan Batı’nın yeni sınırını oluşturmaktadır ama hala onunla alakasız bir görüntüye, yapıya sahiptir. [..] Avrupa’yı bir ortak çıkarlar topluluğuna dönüştürecek en son stratejik mihenk taşı Azerbaycan olacaktır.

Bu ülke doğa kirliliğinin turistik gezi sebebi olduğu tek yerdir. Bakü’deki Hazar Denizi ufak yarımadasında dev eski şantiye ve burada üst üste duran paslanmakta olan borular, hurda parçaların kapladığı yer o kadar büyüktür ki, hükümet sızıntıyı engellemek ve benzer alanlara helikopter gezisi düzenlemek haricinde ne yapacağını bilememektedir.

Azerbaycan’a ne yazık ki bol petrol bahşedilmiş, ama bilgelik (wisdom) bahşedilmemiştir. Buradaki soru birinci bitmeden ikincisinden ne kadar edinebilecekleridir. Ülke hala tek bir kişi tarafından / için yaratılan bir politik sistem ile yönetilmektedir: Haydar Aliyev. Eski KGB başkanı ve politbüro’daki ilk ve tek müslüman Aliyev ufacık bir ülke için devasa bir karakterdi, ve bu sebeple ülkesinin ulusal karakterini temsil eden, hatta onu geçen / gölgeleyen bir konuma geldi. Aliyev’in ölümü sonrası yönetimin devri bir paradigma değişimi yaratılması için bir fırsattı; İlham Aliyev’in seçilmesi ne yazık ki demokratik şartlardan oldukça uzak şekilde gerçekleşti. [..] Posterlerde baba Aliyev bağımsızlık, kendini yönetmek, kahramanlık vurguları yaparken, oğlu zenginlik ve gelişme vurguları yapıyordu [..]. Fakat bunlar sadece “vitrin düzenlemesi” olarak kaldı. Yönetimdeki reaksiyoner “eski toprak” karakterler otoriter pozisyonlarını bırakmayı hala istemiyorlar [..].

Aliyev rejiminin siyasi ve ekonomik yolsuzluğu hem Azarbeycan hem de Batı için iyi değil. Her tarafa oynaması / her tarafa yatması, hem Rusya, hem İran tarafından aynı anda destekleniyor olmasının yegane sebebi. Ülkenin elektrik hat altyapısının yenilenmesi kontraktını bir Türkiye şirketinden hileli yöntemlerle neredeyse çalıp Rusya’ya vermeleri Rusya’nın Güney Kafkaslar’daki enerji üretimindeki tekelini tamamlamasını sağladı.

Özet olarak, Azerbaycan’ın tercihleri kullandığı alfabesi kadar kararsız. Azeri alfabesi sadece 20. yüzyılda 3 kere değişti – önce Arabik, sonra İslav (Cyrillic -Rus-), ve en sonunda Latin.