Arap Baharı, Cep Telefonları

Fast Company yazisi

2004 yılında Tayvanlı elektronik şirketi MediaTek yeni bir ürününü piyasaya sürdü: üreticilere yönelik olan bu ürün bir çip üzerinde bir cep telefonu işlevini ortaya çıkartmak için ihtiyaçları olan herşeyi içeriyordu. Üstüne biraz yazılım ekle, üzerine plastik bir kılıf geçir, anında yeni bir telefon modeli yaratmış oluyordun. Bu telefon Çin’in her türlü elektronik aletin anında kopyasını yapmakla ünlü shanzhai lakaplı korsanlar tarafından çok beğenildi ve hemen kullanılmaya başlandı [..].

Bu ucuz modellerin büyük miktarlarda piyasalara akmasındaki sebep MediaTek’in çipleri ve [Çin’deki] Shenzhen bölgesinin parça piyasalarıdır [..] Az mıktarda üretim yapabilme kabiliyetleri sayesinde bu bölge binlerce telefonla yerel piyasalara giriş yapıp, ihtiyaç olursa çok daha fazlasını ürettirme becerisine sahipti [..]

Bugun shanzhai Çin’in çok ötesinde, hatta Hindistan’ı bile aştı. Geçen sonbahar, Birleşik Arap Emirliklerinin devlet gazetesi The National “bazi analistler Cin’in korsan telefon ureticilerinin KDK bolgesini (KDK - Körfez Dayanışma Konseyi, Katar, Kuveyt, Suudi Arabistan, Amman, ve Bahreyn’i içeriyor) hedeflediğini söylüyor” yorumunu aktararak uyarı yapıyordu.

Birkaç ay sonra üstteki ülkelerinin yarısı Arab Baharı’yla sarsılmaya başladı.

Hic kimse shanzhai telefonları ile arkasından ortaya çıkan protestolar arasında direk bir bağlantı kurmadı ama, The National geriye baktığında telefonların Hindistan ötesinde [..] Ortadoğu bölgesine güçlü bir giriş yapıp Mısır’da büyük müşteri rakamlarına eriştiklerini, hatta Birleşik Arap Emirlikleri gibi ülkelerde üst seviye müşterilere de telefon satabildiklerinden bahsediyor.

Shanzhai telefonlarının üzerinde Facebook, Twitter’a bağlanma özelliği yok. Fakat MediaTek’in kabiliyet listesi otoriter bir devletin baskısından kaçabilmek, ya da onu gözler önüne serebilmek için müstakbel bir Arap devrimcisinin ihtiyacı olan tüm özelliklere sahip. Video kameraları, Skype ve Bluetooth özellikleri var, ki bu özellikler $50’lik bir ücretle mesela ABD dışişleri bakanlığı sponsorluğuyla işleyen, kişiden-kişiye bilgi aktarımı yapılabilen türden bir ağ üzerinden [1] baskıcı devlet şiddetini anında gözler önüne sermek için biçilmiş kaftan.

–

[1] Bu tür ağ sistemleri diğer yöntemlerle de kurulabiliyor. Radyo frekansı üzerinden dışarıya Internet bağlantısı yapmak mümkün, gerisi kişiden kişiye diğer yöntemlerle. Birkaç kişinin sınırı “delmesi” yetiyor.