Yunan Krizi

Yunanistan ekonomisi 2000-2007 arasinda yildiz ekonomiydi, suradaki bilgiye gore yillik yuzde 4.7 buyudu ve yabanci yatirim ulkeye akin etti. Fakat simdi yerlerde surunuyor. Nasil oldu da isler bu kadar bozuldu?

Sebep guclu ekonomi ve devlet bono kazancinin dusmesi [ve AB uyeliginin arttirdigi guven] Yunanistan’in buyuk yapisal borclanma modeline gitmesini kolaylastirdi. Bir Yunan gazetesi Kathimerini’ye gore asiri buyuk kamu borclari 1974’te demokrasiye donulmesinden itibaren Yunan sosyal modelinin onemli bir parcasi haline gelmisti. Askeri Cunta yonetiminin yonetimden uzaklastirilmasindan sonra devlet sol ve sol meyilli disari itilmis kisileri ana akima dahil edebilmek icin asiri buyuk kamu aciklari vererek devleti koca bir isveren haline getirdi, ve emeklilik odemeleri, ve diger sosyal yardimlar ile bir anlamda onlara “rusvet” verdi.

Hatta egzotik finansal enstrumanlar ile bu modelin bile ilerisine gitti, ve son derece kirilgin bir sistem dogdu. Kriz patlayinca Yunanistan icin en onemli, ve ilk once ortadan yokolan turizm, gemicilik sektorlerinin gelirleri devlet gelirlerini azaltti, ve asagi inis basladi. Ilginc durum, Yunanistan’in Amerikali Goldman Sachs firmasi ile yataga girerek binbir katakulli ile borcluluk durumunu AB’nin gozetiminden bile saklayabilmis olmasidir. Durum tam bir rezalettir. Yunanistan bu yaptigi iste dunyada en kotu olmakla beraber, Italya da bu “ust lige” dahil olan ulkelerden.

Italya ve Yunanistan ulkelerinin dandik tarihleri ve kulturleri onlarin buyuk bir dezavantaji muhakkak; Fakat AB yapisal olarak bazi seyleri niye engelleyemedi? Asiri merkeziyetciligin sinirlari burada ortaya cikiyor. Istedigin kadar avrokrat ise kos, yereldeki adam kafasina koyduysa katakullisini yapiyor. Gecende E.coli hastalik alarminda oldugu gibi, sasirmis gorevliler hiyarlari, domatesleri sucladilar ve bir suru urun heba edildi, simdi de ciftci kurtar bizi ey AB diye bagiriyor (tercumesi: Almanya ver parayi).

TR’nin AB uyeligini destekliyoruz, AB standartlari ulkemiz icin hala “ileri”, fakat AB yonetim sureci, ve standardizasyonun surekli varligi iyi bir sey degil (2. dalga kavrami). Roubini hakli, su anda AB’nin mevcudiyeti bile supheli / sorgulanmali. Helmut Kohl amca Merkel’e firca atiyor ama zamanin ruhunda onun hayalindeki AB mumkun mu acaba?

Yerele donersek, oradaki merkeziyetcilik te sorgulanmali. Devletin elinden buyuk istihdam kapisi haline gelebilme “kabiliyeti” varsa, bu kabiliyete sahip olmamali. Istismar edebilecegi yetenekler elinden alinmalidir.